Güzel görünüşünün altında zehir yatan bitki
Her bitki görüldüğü kadar masum olmayabiliyor. Yapraklarında veya saplarında bulunan toksik madde ve zehirler ile temas etmek korkunç sonuçlar doğurabiliyor. Antalya ve Alanya'da da sıkça rastladığımız zakkum bitkisinin zararları nedir?
Zakkum, Apocynaceae ailesinden, özellikle Akdeniz bölgesinde yetişmekle birlikte dünyanın her yerinde süs bitkisi olarak yetiştirilebilen bir bitkidir. Nan ağacı, ağu ağacı, ayancı ağaç, fattak gibi yöresel adlar ile anılabiliyor. Kuru ve güneşli toprakları, nemin bol olduğu yerleri sever. Antalya ve Alanya bölgesinde de sıkça rastlayabilirsiniz. Kendiliğinden tabiatta yetişebilmesi nedeniyle yol kenarlarında, su kanalları ve sulak alanlarda, tarlalar ve bahçelerde gözükebilir. Bahçe çiçekleri arasında en zehirli türlerden birisidir. 2-6 metre kadar uzayabilir ve hızlı büyür. Yaprakları 5-20 cm uzunluk ve 2-5 cm enine büyüyebilir. Yaprakları mızrak şeklinde, sivri, ortasında beyaz bir çizgi olan, kısa saplı, karşılıklı veya üçlü dairesel durumlarda dizilmiştir. Çiçekler, yalancı şemsiye durumunda toplanmış, güzel kokulu, büyük çiçeklerin sapları tüylü ve oldukça kısadır. Çiçekler pembe, mor, sarı, beyaz, kırmızı, lila, eflatun renginde olabilir. Haziran-Ekim ayları arasında çiçek açar. Renkli çiçekleri ve her mevsim yeşil kalmasından dolayı tercih edilmektedir.
Güzelliğinin yanında, geçmişte kardiyotonik ilaç yapımında kullanılmış olup ancak toksik etkileri nedeniyle terkedilmiştir. Zakkum birkaç toksik bileşik madde içerdiğinden tarihte zehirli bitki olarak kabul edilir. Zakkumun bir ham yaprağında bir çocuğu ya da herhangi hayvanı öldürecek kadar zehir vardır. Zakkum ve zakkum yaprağından yapılan çayın ve özlerinin kullanımına bağlı olarak birçok zehirlenme ve ölüm vakası yaşanmıştır. Bitkinin nektarından yapılan balı yemek bile tehlikeli etki yaratabilir.
Uzmanlar, zakkumu deneysel çalışmalar ve tıbbi araştırmalar için kullanıyor. Tıp alanında ilaçlarda birçok yararı olsa da uzmanlar, vatandaşın bu bitkiyle temastan ve tüketmekten kaçınmasını öneriyor. Çünkü bu bitkinin yapraklarında ve çiçeğinde zehirli madde bulunuyor. Bilinçsiz şekilde tüketilmesi durumunda zakkum çiçeği zararları söz konusu olacaktır. Sokakta, bahçede ya da evde bulunan zakkum bitkisinin yapraklarını ya da çiçeğini doğrudan tüketmemek gerekiyor. Bir gram kuru yaprak, insanlarda tehlikeli zehirlenmelere yol açar. Zehir etkisi kurutma ve kaynatmayla ortadan kalkmaz. Zehirlenme mide ve barsak bozuklukları, solunum güçlüğü ve nabız yavaşlaması gibi belirtiler ile ortaya çıkar. Kalp yetmezliği ölüme sebep olur. Bu bitkiyi yiyen, ölmüş hayvanların etleri de zehirlidir. Zakkum tükettiğiniz anda en yakın hastaneye gitmeniz öneriliyor.
