Bulunduğumuz kabın şeklini alıyoruz

Türkiye’nin ilk Trafik Psikoloğu Prof. Dr. Yeşim Yasak, Radyo Trafik ortak yayınında, Radyo Trafik Ankara Yayın Yönetmeni Elvan Palaşoğlu’nun sunduğu “Trafik Psikolojisi” programına konuk oldu. Prof. Dr. Yeşim Yasak, trafikte başkalarından etkilenmenin doğruları ve yanlışları hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Trafik Psikoloğu Prof. Dr. Yeşim Yasak: “Trafik hayattır, hayatın içerisinde olduğu gibi trafiğin içerisinde de birbirimizden iyi ya da kötü yönde etkileniyoruz. Grup dışında kalmaktan korkuyoruz ve hatalar yapıyoruz” dedi. BAŞKALARI BİZİ NASIL ETKİLİYOR? Prof. Dr. Yeşim Yasak, başkalarının olduğu ortamlarda daha farklı davrandığımızı söyledi. “İnsan sosyal bir varlık olduğu için birbirini çok kolay etkiler. 1897 yılında ilginç bir şey keşfediliyor. Bisiklet yarışmacılarının insanların olduğu bölgelerde hızlı, insanların olmadığı bölgelerde ise daha yavaş bisiklet sürdükleri anlaşılmış. Biz öyle bir varlığız ki etrafımızda birileri olduğu zaman performansımız artıyor ve işimizi daha özenli ve dikkatli yapıyoruz. Kimse olmadığı zaman ise performansımız düşüyor. Mesela birlikte ders çalışmanın etkisini biliyoruz. Tek başına ders çalışmaktan sıkılan bireyler arkadaşları ile birlikte ders çalışmayı daha çok severler” değerlendirmesinde bulundu. TRAFİKTE NASIL ETKİLENİYORUZ? Psikolog Yasak kendisini dinleyenlere: “Hızımızı neye ya da kime göre ayarlıyoruz” sorusunu yöneltti. İnsanın doğası gereği başkalarından etkilenmenin çok kolay olduğunu ifade eden Yasak, sorduğu soruya şu yanıtları verdi: “Sorunun cevabı aslında çok basit! Eğer yolda başka araçlar varsa o araçların hızına göre, trafikte yalnızsanız hız limiti tabelasına göre hızımızı ayarlıyoruz. Özellikle gençlerde bir başkasından etkilenme durumu daha fazladır. Gençler yalnız araç kullanırken kurallara dikkat etse de yanında arkadaşı var ise kendini gösterme amacı ile davranışlarını her zamankinden farklı yapabilmekte. Arkadaşlarına ben iyi sürücüyüm algısını aşılamak için dikkat ettiği tüm kuralları unutup hız yapabilmekte hatta emniyet kemeri dahi takmıyor.” DOĞRUYU NASIL YAPABİLİRİM? Hata yapmanın kolay doğru yapmanın ise dış etkenler yüzünden zor olduğunu ifade eden Yasak;  “Başkalarına rağmen doğruyu nasıl yapabilirim? Bu sorunun cevabını verebildiğimiz de hata yapma olasılığımız azalacaktır. Hatalarımızı en aza indirebilmemiz için yaptığımız davranışları araştırıp kendimize doğru telkinlerde bulunmamız gerekiyor. Biz, başkalarından etkileniyorsak başkaları da bizden etkileniyor diye düşünerek hareket etmemiz gerekiyor. Daha sonra ise ben, başkalarını doğru davranış ile nasıl etkilemeliyim diye düşünmeliyiz. Bu yöntemle hem hatalarımızı azaltabiliriz hem de bir başka sürücünün hata yapmasını engelleyebiliriz. Çünkü programın başında da ifade ettiğim gibi dış etkenlerden çok kolay etkileniyoruz.” dedi. GRUP DIŞI KALMA KORKUSU HATA YAPTIRIYOR Prof. Dr. Yeşim Yasak insanların yalnız kalma ve eleştirilme korkusunun hata yapmanın en büyük sebeplerinden biri olduğunu ifade etti. “Grup dışında kalmaktan korkuyoruz.” diyen Trafik Psikoloğu Yasak, sözlerine şöyle devam etti: “Herkesin hata yaptığı bir ortamda siz ne kadar doğruyu yaparsanız yapın kendinizi yanlış yapıyor gibi hissedersiniz. Trafikte kırmızı ışıkta sadece siz duruyorken diğer sürücüler geçerse kırmızı ışık yanmasına rağmen kendinizden şüphe ediyorsunuz. Başkalarının etkisi o kadar güçlü ki siz doğruyu yapmanıza rağmen hatayı kendinizde arıyorsunuz. Hata yapmasanız da beyniniz bu sefer grup dışı kalma kaygısı nedeniyle bizi hataya sürüklüyor. İşte bu yüzden insanlar hiç yapmayacakları hataları da yapabilirler. Deneyimlerimizi göz önünde bulundurarak kendimizi doğru adım atmaya yönlendirebiliriz. Grup içinde kalıp hata yapmaktansa dışında kalıp doğruyu yaparak başka insanlara da doğruyu göstermek daha önemli.” dedi. BEYAZ HABER AJANSI (BHA)