Hayat durdu, faturalar durmadı

ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI ANTALYA ŞUBESİ BASIN AÇIKLAMASI

“Hayat durdu, faturalar durmadı !”

Ülkemiz ve dünya genelinde kritik bir süreçten geçiyoruz. “Covid-19” salgınına karşı önemli bir mücadele verilmektedir. Öncelikle bu mücadelede hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, acılı ailelerine sabır diliyor; tedavileri süren vatandaşlarımıza da acil şifalar temenni ediyoruz. Bu mücadelede fedakarca görev yapan başta sağlık çalışanlarımız olmak üzere bütün kamu çalışanlarımıza yürekten şükranlarımızı sunuyoruz. İnanıyoruz ki; bu zor dönemi hep birlikte aşacak, bu mücadeleyi de hep birlikte başaracağız.

Koronovirüs dünyanın her tarafında yayılmaya devam ediyor. Çok önemli bir halk sağlığına dönüşen salgının ekonomik etkileri de çok ağır olmaya başladı. Tüm dünya ülkeleri bir taraftan salgın ile mücadele ederken diğer taraftan salgının yol açtığı ekonomik sorunlar ile de mücadele etmek için bir dizi tedbirler alıyorlar.

Bu yaşananlar istenmeden olsa da insanların ekonomisini de olumsuz yönde etkilemektedir. Ekonomik kriz ile birlikte işlerini kaybedenlerin, temel ihtiyaçlarını karşılama imkânından yoksun olanların, gelir kaybına uğrayanların da desteklenmesinin önemi anlaşıldı ve buna yönelik ekonomik tedbirler açıklanıyor.

Bazı ülkelerde fatura ödemeleri öteleniyor ya da ötelenmesi konuşuluyorken, bazı ülkeler ise vatandaşlarına “siz faturalarınızı dert etmeyin biz destek olacağız” diyor.

Ülkemizde açıklanan birtakım ekonomik paket ve akabinde atılan adımlar tedbiren önemli olsa da, ilgili desteğin daha fazla tabana yayılması ve tekil insanlara da bir an önce hitap etmesi elzem görünmektedir.

Türkiye'de Covid-19 vakasının ilk açıklandığı 10 Mart tarihinden bu yana 1,5 ay geçmesine rağmen, iktidar tarafından alınan ekonomik önlemler içerisinde elektrik, doğalgaz, internet ve telefon faturaları ile ilgili henüz vatandaşın mağduriyetini giderecek bir düzenleme yapılmamıştır. Faturaların ertelenmesini bekleyen birçok kişiye elektrik ve doğalgaz   faturaları için nisan ayında zam yapılmayacağı açıklanmıştı. Ancak bu önlem yeterli bulunmamıştı. Bu durumda, ücretsiz izne gönderilecek işçilere günlük ödenecek 39 lira 24 kuruş da fatura ödemelerine yetmeyecektir.

Bilindiği üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Covid-19 ile mücadele kapsamında salgının yayılmasını engellemek ve sosyal izolasyonun en iyi şekilde sağlanması amacıyla elektrik ve doğal gaz faturalarına ilişkin “Kıyasen Fatura Düzenlemesi” kararı almıştı. Bu çerçevede, elektrik ve doğalgaz faturası okuyanların korona ile mücadele çerçevesinde korumaya alınması doğru bir karar. Ancak, sayaç okuyanlara gösterilen bu özenin, abonelere de yani vatandaşa da gösterilmeli. Yine alınan bu karar kimlere uygulanacağı konusunda karışıklık ve de vatandaşa ek maliyet riski taşımaktadır. Zira hâlihazırda mücbir sebepten ötürü faaliyeti yavaşlayan işletmeler, takdir edersiniz ki 2018 ve 2019 yıllarındaki düzeyde bir enerji tüketimi olmayacaktır.  Pek çok mağdur ortaya çıkabilir. Mesela evde kal çağrısına uyup iş yerine sürekli gitmeyen esnaf, üniversiteleri kapatıldığı için memleketine dönen aboneyi üzerine almayan öğrenciler yada yeni abone değişikliği yapanlar, bu olağanüstü durumda geçici olarak evlerini birleştiren aile fertleri, bir yandan gelir kaybı yaşarken, diğer yandan harcamadıkları faturaları ödemek zorunda bırakılacaklar. Salgın nedeniyle vatandaş evden çıkmamaktadır ve bu nedenle elektrik ile doğalgaz faturaları artacak ve çalışamadıkları için evine ekmek götüremeyen milyonlarca insan bu ödemelerde zorlanacaktır. Her kesimi düşünerek kesinlikle alınan “Kıyasen Fatura Düzenlemesi” kararı, bu gibi durumları da dikkat alarak tekrar gözden geçirilmeli.

Bunun yanı sıra; krizden en çok etkilenen kesim olan; yoksul insanlarımız, asgari ücretliler, işsiz kalanlar, ücretsiz izine çıkarılanlar, iş yerini her gün zararla kapatan serbest çalışanlar başta olmak üzere, salgın nedeniyle zor günler yaşayan vatandaşlarımıza, “Evde Kal” çağrılarının yapıldığı ve evinde kalmasının ısrarla tavsiye edildiği bu dönemde fatura tahakkuk edilmesi, ödeme konusunda da sıkıntılar çıkaracaktır.

Buna göre, herkes faturalarını elektronik ortam üzerinden ödemiyor. Pek çok kişi hala bankalara ya da tahsilat yapan kuruluşlara giderek elden fatura ödüyor. Faturalar ertelenirse, vatandaşın ödeme yapmak için evden çıkmasının da önüne geçilmiş olur. Çok açık olarak görülmektedir ki; olağanüstü bir dönemden geçiyoruz ve olağanüstü tedbirlere ihtiyaç vardır.

Vatandaşın ayakta kalabilmesi ve mağdur olmaması için, elektrik, doğalgaz, internet ve telefonları asla kesilmemeli, söz konusun hizmetlerin faturaları 3 ay boyunca faizsiz olarak ertelenmeli; tahsilâtları ise daha sonraki dönemlere eşit bir şekilde dağıtılmalıdır.

Bu ve benzeri kararlar yaşanan bu ekonomik kriz döneminde vatandaşların bir miktar nefes almasını sağlar. Bu süreçte her bir bireyin kendi sağlık, beslenme ve temizlik giderlerine odaklanması gerekir. Böyle dönemlerde vatandaş devletten fedakarlık bekler.

Israrla tekrar ediyoruz. Elektrik, doğalgaz, internet ve telefon gibi hayati ödemelerin belli bir süre faizsiz olarak ötelenmeli. Bu zor bir karar değil. İnsanlarımız can derdindeyken bir de ekonomik sıkıntılar ile boğuşmamalı. 28.04.2020