Türkiye'de sosyal güvenlik sistemi üzerinde yapılacak büyük bir reform, küçük esnaf ve çiftçilerin emeklilik koşullarını önemli ölçüde değiştirecek gibi görünüyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) gündemine taşınan bu düzenleme, özellikle Bağ-Kur sigortalılarının emekli olma süreçlerini kolaylaştırmayı hedefliyor. Mevcut sistemde, Bağ-Kur sigortalılarının emeklilik için 9.000 prim günü doldurmaları gerekiyor. Ancak yeni reform planıyla bu sayı 7.200 güne düşürülerek, SSK sigortalılarıyla eşit hale getirilmesi planlanıyor. Reform, küçük esnaf için erken emeklilik fırsatı sunarken, sosyal güvenlik sisteminde adaletin sağlanmasını da amaçlıyor.
Bu düzenleme ile sadece küçük esnafın değil, aynı zamanda EYT’li (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) Bağ-Kur sigortalılarının da yüzü gülebilir. Peki, bu reform neleri değiştirecek? Kimleri kapsayacak? Gelin, detayları birlikte inceleyelim.
Bağ-Kur ve SSK Arasındaki Prim Farkı Kapatılıyor
Türkiye'nin mevcut sosyal güvenlik sisteminde, Bağ-Kur ve SSK sigortalıları arasındaki prim gün farkı dikkat çekiyor. SSK sigortalıları emeklilik için 7.200 prim günü yeterliyken, Bağ-Kur sigortalılarının 9.000 prim günü biriktirmesi gerekiyor. Bu fark, Bağ-Kur sigortalılarının yaklaşık 5 yıl daha fazla çalışması anlamına geliyor. Yeni reform ile bu adaletsizliğin ortadan kaldırılması ve prim gün sayılarının eşitlenmesi amaçlanıyor.
Bu düzenleme, özellikle küçük esnaf ve çiftçilerin yıllardır dile getirdiği bir sorunu çözme potansiyeline sahip. 7.200 prim gün şartı, esnafın emeklilik planlarını hızlandıracak ve ekonomik anlamda rahatlama sağlayacak.
Küçük Esnaf ve Çiftçilere Büyük Avantaj
Reformun en büyük kazananı, kuşkusuz küçük esnaf ve çiftçiler olacak. 9.000 prim günü yerine 7.200 prim günü ile emekli olma hakkı tanınması, bu kesimler için 5 yıl daha az çalışma anlamına geliyor. Bu durum, yaklaşık 1 milyondan fazla kişiyi doğrudan etkileyecek ve erken emeklilik imkanını sunacak.
Reformun kapsamının genişletilmesi halinde, düzenleme yalnızca yeni dönem sigortalıları değil, aynı zamanda geçmişte sigortalı olanları da kapsayabilir. Bu da emeklilik sürecini hızlandıracak ve ekonomik yükü hafifletecek.
EYT’lilere Umut Işığı Doğabilir
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için de bu reform kritik bir öneme sahip. Özellikle 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan Bağ-Kur’luların da 9.000 gün yerine 7.200 günle emekli olabilme ihtimali bulunuyor. Reformun bu grubu kapsaması durumunda, yıllardır emeklilik hayali kuran binlerce kişi için yeni bir kapı aralanmış olacak.
Ancak reformun ilk etapta küçük esnaf ve çiftçilere odaklanacağı belirtiliyor. EYT’liler için düzenlemenin kapsamı genişletilirse, Bağ-Kur sigortalılarının emekli olma şartları SSK sigortalılarıyla eşitlenebilir.
Kadınlar ve Erkekler İçin Şartlar Dengeleniyor
Mevcut sistemde, kadın ve erkek Bağ-Kur sigortalılarının prim gün ve yaş şartları farklılık gösteriyor. Örneğin, kadınların 58 yaşında, erkeklerin ise 60 yaşında emekli olabilmesi için 9.000 prim gününü doldurması gerekiyor. Yeni reform ile bu prim gün şartı 7.200’e düşürülecek. Ancak yaş şartı, sigortalılık başlangıç tarihine göre değişmeye devam edecek.
Bu düzenleme, özellikle kadın sigortalılar için önemli bir avantaj sunuyor. Daha kısa bir süre prim ödeyerek emekli olma fırsatı, ailevi yükümlülükleri fazla olan kadınlar için büyük bir kolaylık sağlayacak.
Prim Gününü Tamamlayan Yaşı Bekleyecek
Reformun getireceği bir diğer önemli düzenleme, prim gününü dolduranların yaş şartını beklemesi gerektiği yönünde. 7.200 prim gününü tamamlayan sigortalılar, sigorta başlangıç tarihine göre belirlenen emeklilik yaşına ulaştıklarında emekli olabilecekler.
1 Mayıs 2008 sonrası sigortalılığı başlayanlar için ise prim günü şartı değişse de yaş şartı kademeli olarak artarak 65’e kadar çıkabiliyor. Bu durum, prim gününü tamamlayanların yaş şartına da dikkat etmeleri gerektiğini gösteriyor.
Son Yedi Yıl Kuralı ve Kurumlar Arası Geçiş
Mevcut sistemde farklı sosyal güvenlik kurumlarında çalışmış sigortalılar için son yedi yıllık hizmet süresi önemli bir kriter. 2008 öncesi sigortalılar için emekli olunacak kurum, bu süre içindeki en fazla prim ödenen kuruma göre belirleniyor. Reformla birlikte, prim gün eşitlenirse bu tür hesaplamalara gerek kalmayabilir. Bu da emeklilik sürecini daha şeffaf ve kolay hale getirebilir.
3600 Gün İle Emeklilik Şansı
Kadınlar ve erkekler için 3.600 prim günü ile emeklilik şartları da gündemde. Kadınlar için 50-58 yaş, erkekler için ise 55-60 yaş arasında değişen emeklilik yaşı, sigorta başlangıç tarihine göre değişiyor. Reformun bu alanda da esneklik sağlaması halinde, daha geniş bir kesimin emekli olma ihtimali doğabilir.