Fas'ın Marakeş şehrinin El Huz bölgesinde 8 Eylül akşamı meydana gelen 7 büyüklüğündeki depremin ardından ülkenin bazı bölgelerine henüz yeterince yardım ulaştırılabilmiş değil. Atlas Dağları'nın yamaçlarındaki köylerde insanlar, bölgeye ulaşan yardımlardan depremzede ailelerin ne alacağını belirlemek için kura çekiyor.
Edinilen bilgiye göre, köylere ulaşan yardım malzemeleri, gönüllüler tarafından organize ediliyor. Kura çekiminde 3 farklı köy temsil ediliyor.
'HERKES EN AZ BİR ŞEY ALABİLİYOR AMA..'
Temsilcilerin kuranın çekildiği bölgeye ulaşmasının yaklaşık 40 dakika sürdüğü ifade edilirken, kura çekimine katılan köylülerin isimleri küçük bir plastik bardağa atılıyor. Kağıt parçaları bardaktan çekiliyor ve yardım paketlerinden birinin yanına yerleştiriliyor. Kura çekimini organize eden Lehsen, "Yardım bize ulaştığında gelen tüm eşyaları yerde gruplandırıyoruz. Daha sonra her paketin üzerine bir ismin yazılı olduğu kağıt parçasını koyuyoruz ve o kişiyi paketi alması için çağırıyoruz" diye konuştu.
Herkesin alacağı yardım miktarı ve türü konusunda anlaşmazlık yaşanmaması için bunu yaptıklarını ifade eden Lehsen, "Bu şekilde kimse bazı kişilerin diğerlerinden fazla almasından şikayet etmiyor" açıklamasında bulundu. Öte yandan, kura çekiminde herkes en az bir şey alabiliyor ama herkese eşit dağıtım yapacak kadar malzeme bulunmuyor. Örneğin, herkesin un paketlerinden alması mümkün olmuyor.
'ÇOCUKLARIM ŞİMDİDEN HASTALANMAYA BAŞLADI'
Kura çekimine katılan depremzedelerden Mustafa, "Kura çekimi yapmak adil bir yöntem çünkü herkes kendine düşen yardımdan payını alıyor" diyerek, bu yöntemin halk arasında 'nefreti' engellediğini belirtti. Ancak bazı köylüler, bölgeye ulaşan paketlerdeki malzemelerin yeterli olmadığından şikayetçi. Çocuklarıyla birlikte bir çadırın önünde oturan bir kadın, "Sabun, deterjan ve tüpgaz yok" diye konuştu. Ağlayan kadın, kış yaklaşırken çadırlara ihtiyaç olduğunu söyledi ve şöyle devam etti: "Başımızın üstünde bizi koruyacak herhangi bir şeye ihtiyacımız var. Çocuklarım şimdiden hastalanmaya başladı."
YARDIMLAR EŞEKLERLE TAŞINMAYA DEVAM EDİYOR
Lehsen de kadına katıldı ve eşi ile dört kızının geceleri böceklerden dolayı uyuyamadığını söyledi. Ancak, zorluklar yardımların çekimin yapıldığı alana ulaşmasıyla bitmiyor. Depremde çok ciddi hasar gören köylere giden dar yolların bazıları hâlâ kapalı. Başka seçeneği kalmayan köylüler, yardımları eşeklerle köylerine taşımak zorunda kalıyor. Rachid, dağın yamacına oyulmuş dik ve dar kayalık bir yoldan Azilal köyüne ulaşmasının en az 30 dakika süreceğini söyledi. Yolun ne zaman açılacağı ise henüz bilinmiyor.
Köylere gönderilen yardım, Fas Biyoçeşitlilik ve Geçim Derneği adlı bir grup tarafından organize ediliyor. 8 Eylül'deki 7 şiddetinde deprem felaketinden önce grup, Yüksek Atlas Dağları'nda sürdürülebilir tarımı desteklemeye ve bölgenin hassas ekolojik dengesini korumaya yönelik projeler üzerinde çalışıyordu. Normalde bir tarım uzmanı olan Hakima Drissi, grubun bölgeyle yıllardır süren bağlarının, nerede yardıma ihtiyaç duyulduğunu hızlı bir şekilde tespit edip yardım ulaştırabildikleri anlamına geldiğini anlattı.
Hakima, "Depremin ertesi gününden itibaren bir an önce yardım toplamaya ve göndermeye başlamak için bir araya geldik. Gönüllüleri koordine ederek şu ana kadar 50'den fazla köye yardım ulaştırabildik" diye konuştu.
'KIŞ GELİYOR VE BAZI İNSANLAR ULAŞMASI ZOR TEPELERDE YAŞIYOR'
Bölgedeki birçok ev depremde tamamen yerle bir oldu. Evlerini kaybedenlerin kişisel eşyaları hala molozların altında. 6-8 kişilik aileler tek bir çadırı paylaşıyor. Yakınlarda büyük bir demir tencere var. Bu, ekmek pişirmek için ortak fırınları.. Yardım bölgeye ulaştığında köylüler gelen aracın etrafında toplanıp gülerek gönüllüleri karşılıyor.
"Allah onları ödüllendirsin, Allah onları ödüllendirsin" diye seslenenler, gönüllülerin yardımlarına güvendiklerini ve hükümetten herhangi bir yardım almadıklarını söyledi. Hakima da "Önümüzdeki süreçte daha fazla çadır getirmeye çalışacağız. Köylüler bize ihtiyaç olduğunu söylüyor. Kış geliyor ve bazı insanlar ulaşması zor olan tepelerde yaşıyor" dedi.
Yetkililer, depremin ardından bölgede bazı yerleşim birimlerine yardım gönderdi. Hükümet, evlerini kaybeden ailelere maddi yardım sözü vererek, etkilenenlere yeniden ev verilmesi yönünde bir plan duyurdu. Yetkililer uluslararası ortakların koordinasyonuyla uzak köylere yardım sağlamak için çeşitli yardım ve kurtarma programları da başlattı. Ancak burada yaşayanlar kışa kadar uygun barınma imkanlarının olup olmayacağını bilmiyor.