Başlattığı istihdamda eğitim hareketiyle başta Güneydoğu Anadolu Bölgesi olmak üzere Türkiye’deki yatırımlar için rol model olan Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, ilin sanayileşme potansiyelini ortaya çıkardı. 2018’de faaliyete başlayan işletme, yatırımlara ticari faydanın ötesinde, sosyal sorumluluk bilincine sahip bir model kazandırdı. Adıyaman, bu yeni yatırım modelinin etkisiyle sanayi yatırımlarında Güneydoğu Anadolu’nun ilk beş kenti arasında yer almayı başardı.
Son yıllarda dev yatırımlarla Güneydoğu Anadolu bölgesinde istihdam ve kalkınmaya hem sayısal hem de niteliksel açıdan büyük katkıda bulunan Cengiz Holding, sosyal sorumluluk bilinci yaklaşımının bir sonucu olarak insana yatırımı temel politika olarak belirledi. İnsan odaklı politikasıyla bölge insana verdiği eğitimlerle onları iş sahibi yaparken, farklı yetkinlikler de kazandırdı. Cengiz Holding’in Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ni hedef alarak başlattığı istihdamda eğitim hareketi, Türkiye’de son dönemde yapılan yatırımlar için de örnek teşkil ediyor.
Adıyaman’da 1950’li yıllarda başlayan sanayileşme faaliyetleri, dev yatırımların katkısıyla hız kazandı. Ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayanan ilde, özellikle zengin yeraltı kaynaklarına yapılan yatırımlar, sanayileşme eğilimine yön verdi. Bugün farklı alanlarda sanayi sicil belgesine sahip olan 449 işletmede, yaklaşık 15 bin kişilik istihdam yaratılıyor. Adıyaman, bu yükselişiyle sanayi yatırımlarında Güneydoğu Anadolu’nun ilk beş kenti arasında yer alıyor.
Adıyaman’ın sanayi potansiyelini ortaya çıkarıldı
Cengiz Holding, 110 milyon dolarlık yatırımının eseri olan Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi aracılığıyla ildeki sanayileşme eğilimine yön veren bir yatırımı bölgeye kazandırdı. İlin sanayi potansiyelini ortaya çıkaran Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, yeni yatırımları da tetikleyen bir hareket kazandırdı. Bölgenin en büyük tesisi olan dev yatırım, Türkiye’nin en önemli bakır yataklarından birinin bulunduğu Adıyaman’ın markalaşma sürecine nitelikli bir değer kazandırdı. Adıyaman topraklarından çıkarılan bakır, Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi’nde 12-14 konsantre seviyesine getirilerek Türkiye’ye ve dünyaya kazandırılıyor.
İstihdama sayısal ve nitelikli katkı
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en çok sanayi tesislerine sahip olan iller sıralamasında ilk 5’e yerleşen Adıyaman, bölgenin giderek güçlenen sanayi yatırımlarına en büyük desteklerden birini veriyor. İlde tarıma dayalı sanayiden madencilik gibi katma değeri yüksek sektörleri içeren sanayiye yönelik bir gelişim yaşanıyor. Cengiz Holdingtarafından2018 yılında, ÇED olumlu kararıyla devreye alınan Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, ilin istihdamına sadece sayısal olarak değil aynı zamanda nitelikli bir katkı sundu. Bölgenin en büyük tesisi olarak doğrudan yatırım döneminde 1100, işletme döneminde ise450 kişiye iş imkânı yarattı. İstihdamının yüzde 80’inden fazlasını ise bölge insanı oluşturdu. Böylece Adıyaman ve civar şehirlerdeki potansiyel iş gücü, bölge ekonomisine kazandırıldı. İşletme, çalışanların aileleriyle birlikte hesap edildiğinde, 2 binden fazla kişi için ekmek kapısı oldu.
Geleceğe projeksiyon tutuyor
Türkiye’nin farklı bölgelerinde hayata geçirdiği dev yatırımlarla bölgesel ekonominin gelişiminde sınırları aşan bir yaklaşım sunan Cengiz Holding,Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi ile Türkiye’nin yıllık bakır ihtiyacı olan 450.000 tonun 18.500 tonunu tek başına karşılıyor. Türkiye’de yapılan ve yapılacak yeni yatırımlara örnek teşkil ederek de misyonunu tamamlıyor. 12 yıllık bir ömrü bulunan tesis, alt yapı, galeri ilerleme, sabit tesisler, kaçış cepleri, havalandırma, su atım yönetimi, enerji hatları, haberleşme hatları, sığınma istasyonları gibi sayısız ince ayrıntıyı içinde barındıran bir planlama ile geleceğe projeksiyon tutuyor.
İstihdamda eğitim hareketi
Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi ile başlatılan istihdamda eğitim hareketi kapsamında, iş güvenliğine uygun ve çevreye duyarlı olarak sürdürülen faaliyetlerde çalışanlara farklı eğitimler verildi. Verilen eğitimlerle çalışanlara farklı branşlarda yetkinlik kazandırılarak nitelikli iş gücünün oluşmasında önemli bir kazanım sağlandı. İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Adıyaman Halk Eğitim Müdürlüğü işbirliğinde sürdürülen eğitimlerde çalışanların teknik bilgi ve yasal donanım ihtiyaçları en üst düzeyde ve kanunlara uygun şekilde sağlandı. Çalışanlarla başlayan eğitim süreci tüm bölgede yaygınlaştırıldı. Bu sayede750’yi aşan çalışan, resmi G sınıfı iş makinesi operatörlük belgesi, mesleki yeterlilik belgesi, kaynakçı, tahkimatçı, yüksek akım sertifikalı elektrikçi belgesi sahibi oldu. Soluksuz sürdürülen eğitimler, paydaş katılım prensibi ile civar köylere ve bölge geneline yapılan hizmetler ile desteklendi. Uluslararası standartlarla (EBR) sosyal yardım politikaları ile yönetilen eğitimler, uluslararası bağımsız denetim kuruluşları tarafından düzenli olarak denetleniyor.
Nitelikli iş gücünün gelişimini tetikliyor
Cengiz Holding, toplumsal ve ekonomik faydayı gözeten eğitim hareketini Güney Doğu Anadolu bölgesinde yaygınlaştırarak Türkiye’de bir ilki hayata geçirdi.Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi’nde Türkiye Taş Kömürü Kurumu tarafından sertifikalandırılan 21 kişilik maden kurtarma (Tahlisiye) ekibi kontrolünde yürütülen sürekli eğitim programları, çalışanların yeteneklerini artırıyor. En gelişmiş teknik ekipmanlarla iş gücünün kalitesi yükseltiliyor. Eğitimlerle madencilik sektörünün de gelişimine ilişkin yeni alanlar yaratıyor.
Doğa ve çevreye duyarlılığı en üst seviyede
Cengiz Holding, Türkiye’de toplumsal ve ekonomik fayda gözetilerek yapılan yatırımlara örnek olurken, doğa ve çevreye duyarlılığınıda en üst seviyede gözetiyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan zorlu ve disiplinli bir süreç sunucunda alınabilen Çevre İzin ve Lisans Belgesi’ne sahip olan tesis, çevre yatırımlarıyla da doğayla dostluk kuruyor. Sürdürülebilirlik açısından; Atık Depolama Tesisi, Atıksu Arıtma Tesisleri, Geçici Depolama Tesisleri gibi dev çevresel yatırımlar yapılarak, ekonomik kaygılarla çevresel koşullar göz ardı edilmiyor. Sıfır Atık prensibiyle çalışan işletme, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan verilen Sıfır Atık Belgesi’ne sahip.
70 bin ağaç dikilmesi hedefleniyor
Tesisin sahip olduğu çevreyle dost yaklaşımının bir neticesi olarak gerçekleştirilen ağaçlandırma çalışmaları kapsamında 3 yılda yaklaşık 5 bin adet fidan dikimi yapıldı. Bölgede ağaç dikimleri aralıksız devam ediyor. İşletme süresince yaklaşık 70 bin ağaç dikilmesi hedefleniyor. Ayrıca madencilik faaliyetinin tamamlanmasına müteakip başlatılacak rehabilitasyon çalışmaları kapsamında24,3 hektarlık alanın ağaçlandırılması planlanıyor. Yaban hayatını da desteklemeyi kendine vazife edinen tesis, bölgenin sembolü olan yaban keçilerinin kaçak avlanmadan korunmasında ve kışın zor şartlarda yem desteğiyle hayata tutunmasında büyük rol üstleniyor.
Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi’nin Öne Çıkan Özellikleri:
- Önce insan yaklaşımına sahip tesiste; yeraltı sığınma istasyonları, yeraltı yemek hane istasyonları, geri dolgu istasyonları, yeraltı cevher nakliye bant yolları, yeraltı atık su istasyonları, atık su ve temiz su istasyonları gibi birçok sabit tesisi içinde barındırmaktadır.
- Yeraltı geri dolgulu göçertmeli katlar arası üretim metodu uygulanmaktadır.
- Tam mekanize olarak çalışılmaktadır.
- Her bir kat arası mesafe 15 metre olacak şekilde planlanmıştır.
- Cevher ayna (drift) boyları yaklaşık olarak 50-70 metre arasında değişmektedir.
- Geri dolgu olarak çimentolu pasa dolgu kullanılmaktadır.
- Üretimi yapılan her bir boşluk yukarıdaki dolgu sistemlerinden biri ile doldurulmaktadır.
- Yıllık 560.000 tontüvenan cevher çıkarmaktadır. Ortalama cevher tenörü 3- 3,5cu olarak planlanmaktadır.
- Tahkimatsız alan diye tanımlanan tüm bölgelerdeki çalışmalar, uzaktan kontrollü insansız ekipmanlar kullanılarak yapılmaktadır.
Adıyaman Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi Üretim Aşamaları:
Yıllık 560.000 ton tüvenan cevher beslemesi ile 130.000 ton 12-14 Cu tenörlü bakır konsantresi üretilmektedir. Üretilen konsantre karayolu ile Malatya’ya oradan da demiryolu ile Cengiz Holding bünyesindeki Eti Bakır A.Ş Samsun İzabe Tesislerine gönderilmektedir. Gönderilen 12-14’lik konsantre, 100 Katot bakır olarak üretilmektedir. Bu da yaklaşık 18.500 ton katot bakıra tekabül etmektedir. İşletme birimlerinden konsantratör tesisinde yeraltından çıkarılan tüvanen cevher tesis bünyesinde aşamalı olarak zenginleştirilmektedir.
Bu aşamalar sırası ile;
- Kırma eleme
- Öğütme
- Flotasyon
- Susuzlaştırma
- Atık depolama
Kaynak: (BHA) - Beyaz Haber Ajansı