Uzman Klinik Psikolog Gülşah Öztürk Erten son günlerde kamuoyunda sıkça konuşulan konulardan biri olan cinsel istismar ile ailelerin çocuklarını hangi yaşlarda nasıl bilgilendirmesi gerektiği konusunda kafa karışıklığı yaşadığını vurguladı.
Cinsel istismar konusuyla birlikte çocuklara aile içinde verilecek olan mahremiyet eğitimi ve cinsel eğitimin öneminin daha fazla anlaşıldığını belirten Psikolog Gülşah Öztürk Erten, "Özellikle erken çocukluk döneminde verilmesi gereken eğitim ailelerin en çok zorlandığı konuların başında geliyor. Erken ve fazla verilen bilgi çocukların duygusal dünyasında olumsuzluklara neden olabiliyor. Bu konuda yeterli bilgi sahibi olamamak, çocuklar için ayrı bir sorun oluşturuyor. Çocuklar iki yaşından itibaren sosyalleşmeye ihtiyaç duyuyor ve arkadaşlık ilişkileri bu yaşta başlıyor. Bu yaştan itibaren çocukların sınırlarını bilip çevresindekilere karşı saygılı davranması, alması gereken temel eğitim. Daha sonra aileler çocuklarının kendi bedeninin sınırlarını bilmesini sağlamak ve bunu korumak için neler yapabileceklerini konuşmalı."
Psikolog Gülşah Öztürk Erten, çocukların cinsel istismardan korunması için ebeveynlerin dikkat etmesi gereken önemli noktaları şöyle sıralıyor:
Çocuklar kendilerine söylenenden çok yapılan davranışları taklit ederek öğreniyor. Kendisine yanlış davranış sergileyen yetişkine karşı bir şeylerin yolunda gitmediği bilinci oluşması için ebeveynlerin davranışlarına dikkat etmesi gerekiyor. Ebeveynler bile çocuklarını öpmek ve sarılmak istediğinde çocuklarından izin almalı. Sen nasıl istersen sorusu ile başlayan cümleler kurulmalı. Böylece kendi bedeni üzerinde çocuğun söz sahibi olması sağlanmalı.
2 yaşından itibaren çocuğa vücudunda özel bölgelerinin olduğu ve bunların gizlenmesi gerektiği öğretilmeli. Bu özel bölgelerinin iç çamaşırının kapattığı yerler olduğu söylenebilir. Bunun istisnasının sadece anne ve baba, birlikte gidilen doktor ve kreş çocukları için yardımcı ablaların vb. olabileceği anlatılmalı.
Daha çok küçük olduğunu ve başka insanların olduğu ortamlarda çocukların kıyafet değişiminde sakınca olmadığı fikri doğru değil. Çocuklar bu yaş döneminde olayları genelleme eğiliminde ve bunu başkalarının bedenini görmesinde sakınca olmayacağı şeklinde yorumlayabilir. Erken çocukluk döneminden itibaren yetişkinler çocuğun beden mahremiyetine saygı göstermeli.
İki yaşından itibaren çocuklar birçok alanda gelişimlerini tamamlıyor. Bununla birlikte anne babaya olan ihtiyaçta azalıyor. Bu yaştan sonra yavaş bir geçişle odaların ayrılması gerekiyor. Özellikle ergenlik dönemine girecek olan kardeş bulunması durumunda da odaların ayrılması bekleniyor.
Banyo sırasında çocuğun özel bölgelerini kendisinin yıkaması teşvik edilerek mahremiyet duygusu kazandırılmalı.
Başkalarının bedenine yapacakları konusunda ikilem yaşamaması için bunun bir oyun olmadığını bilmeli. Bu sebeple aile içinde cinsel organlara isim takmamak, şakalaşma ve oyun konusu yapmamak gerekiyor.
Saygı ve sınır konusunda çocuğun içselleştirilmesini sağlamak için, ebeveynlerin oda kapısı kapalıysa izinsiz girmemesi konusunda çocuk bilgilendirilmeli ve aynı şekilde ebeveynlerde çocuğun odasına izinsiz girmemeli.
Erken çocukluk döneminde televizyon ve oyunlarda bulunan içerikler çocuklar tarafından taklit edilmek istenilebilir. Bunun için aileler birlikte veya çocuğun yalnız kaldığı zamanlarda izleyeceği programları dikkatli seçmeli.
Çocukların birbirleri ile olan cinsel oyunları her zaman istismar olarak düşünülmemeli. Bu dönemin gelişim özellikleri arasında. Aynı gelişim düzeyindeki çocukların cinsel organlarına bakmak istemesi kendi bedenini tanımak ve karşı cinsi ayırt etme çabaları. Sağlıklı bir merak giderme yolu olarak görülmeli ve aşırı tepkilerden kaçınılmalı. Aynı şekilde kendi cinsel organını da keşfetmek isteyecek. Bu durumda ebeveynler çocuğu korkutarak engel olmaya çalışmamalı. Çocuğun dikkatini başka yere yöneltmeli ve sakin kalınmalı.
Cinsel organlar hakkında çocuk soru sormadan detaylı bilgi vermeye gerek yok. Bu tarz sorular geldiğinde ise utanılacak, konuşulmayacak bir konu gibi davranılmamalı. Çocuk hangi ebeveyne sorduysa o bilgi vermeli.
Çocuklarda istismar birileri tarafından fark edilinceye kadar söylenmeyebilir. Bunun sebebi suçluluk ve utanç duygusu. Ailelerin çocukların sorduğu her soruyu geçiştirmeden, utanmadan yanıtlaması, çocuğu böyle bir durumda da ailesi ile yaşadıklarını paylaşabilmesi için cesaretlendirecektir. Bunun için aile içinde kurulacak sağlıklı iletişime dikkat edilmeli.