Salgın, 2020 başından bu yana tümdünya ekonomilerini ciddi şekilde etkiledi. Ekonominin olumsuz etkilerinin birnebze giderilebilmesi adına harcanan mali desteklerin, Ekim ayı itibarıylaTürkiye genelinde yüzde 12,8'e ulaştığını söyleyen Ekonomi Politikaları UzmanıDr. Aziz Murat Hatipağaoğlu, “G20 ülkeleri arasında Türkiye 5. sırada geliyor.Bu veriye göre ülkemizin destekler hususunda bir şeyler yapma gayreti içindeolduğu görüyoruz” dedi.
Salgın sürecinde çalışan yoğunluğununazaltılması ve işletmelere destek niteliğinde hayata geçirilen kısa çalışmaödeneği hakkında değerlendirmeler yapan Dr. Aziz Murat Hatipağaoğlu, “İştençıkarma yasağının devamının, salgının çalışanlar üzerindeki etkisini azaltmabağlamında ilk bakışta önemli olduğu görülüyor, ancak bu yasakla bağlantılıolarak uygulanan zorunlu izin ve kısa çalışma ödeneği gibi uygulamalarçalışanların haklarının kaybedilmesine yol açıyor. Yine salgın dönemindeuygulanan kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan bir çok çalışan içinse dahaönce aldıkları ücretlerinin neredeyse yarısı kadar ücret almaları durumu sözkonusu” diye konuştu.
“Kayıtdışı istihdam ülkemiz içinönemli bir sorun”
“Benzeri tüm ekonomilerde olduğu gibiülkemizde de ciddi bir kayıtdışılık mevcut ve bu kayıtdışılık özellikle istihdamdakendini gösteriyor” diyen Dr. Hatipağaoğlu, “Bu kayıtdışılık işletmeleraçısından haksız bir kazanca ve haksız rekabete neden olduğu gibi, çalışmak vemaalesef emeğiyle geçinmek zorunda olanların haklarının da tamamengasbedilmesine yol açıyor. Verilere baktığımızda, kayıt dışı istihdamın tarımdayüzde 83, inşaatta yüzde 35,8, sanayide yüzde 20 ve hizmetlerde de yüzde 21düzeyinde olduğu görülüyor. Genel olarak baktığımızda ise ülkemizdeki kayıtdışı istihdam oranı yüzde 34 düzeyinde, yani çalışanların 1/3'ünden fazlasıkayıt dışı çalışıyor ve salgın döneminde alınan önemlerden yararlanamıyor. Kayıtdışı istihdamla mücadele önemli bir konu olmakla birlikte salgın dönemindehemen çözüme kavuşturulabilecekmiş gibi görünmüyor. Bu nedenle kayıt dışıistihdam kapsamında olan çalışanların da salgının ekonomik sonuçlarından en azdüzeyde etkilenmesini sağlayacak önlemlerin alınması gerekiyor. Ayrıca kayıtlıolan çalışanlara sağlanan desteğin de, ‘borç yiyen kesesinden yer’ yerine,herhangi bir hak kaybı olmadan doğrudan verilmesi gereklidir. Böylece toplumdanesiller arası dayanışma duygusu güçlendirilmiş, sosyal devletin imkânlarınınsonuna kadar kullanılabildiği, devletin şefkatini ve gücünü yanında hissedenbir toplum kurulmuş olacaktır. Bugüne kadar devam eden desteklerin aynıanlayışla uygulanması, salgın sonrasında çalışanlar arasında önemli hakkayıplarına yol açacağı da unutulmamalıdır” dedi.
Resmi verilere göre Mart ayından itibaren ülkemizi de etkisi altına alan Covid 19 salgını, sağlık hassasiyetinin yanında, ekonomi hassasiyeti ve kırılganlıkları da gündeme getirdi.