Esequibo bölgesi anlaşmazlığı, Güney Amerika'nın iki komşu ülkesi Venezuela ve Guyana arasında uzun süredir devam eden bir sınır ihtilafıdır. Bu anlaşmazlık, her iki ülkenin de bu stratejik bölge üzerindeki tarihsel hak iddiaları ve bölgenin zengin doğal kaynakları nedeniyle karmaşık bir hal almıştır.
İngiltere'nin Müdahalesi
İngiltere, eski sömürgesi Guyana'nın yanında yer alarak, Esequibo bölgesi konusunda Venezuela'ya karşı destek vermek üzere Kraliyet Donanması'na ait "HMS Trent" gemisini bölgeye göndermiştir. Savunma Bakanlığı sözcüsünün İngiliz medyasına yaptığı açıklamaya göre, gemi ay sonuna kadar Guyana'ya ulaşacak. HMS Trent, Atlantik'teki devriye görevi kapsamında, bölgedeki bazı anlaşmaların parçası olarak Guyana'yı ziyaret edecek. Ayrıca, Karayip Denizi'nde uyuşturucu trafiğiyle mücadele amacıyla da bölgede devriye faaliyetleri yürütüyor. İngiltere'nin Amerika, Karayipler ve Denizaşırı Topraklardan Sorumlu Devlet Bakanı David Rutley, Guyana'ya yaptığı ziyaret sırasında ülkesinin bu konudaki desteğini ifade etmişti.
Venezuela Halkının Tavrı
Venezuela halkı, 3 Aralık'ta düzenlenen Dayanışma Referandumu'nda, Esequibo bölgesine ilişkin hükümete yüzde 93 oranında 'evet' oyu vererek destek vermişti. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, petrol zengini bu bölgeyi Venezuela'nın yeni haritasına dahil etmiştir.
Esequibo Bölgesinin Önemi
Esequibo, Venezuela ile Guyana arasında yer alıp, Yunanistan ve İç Anadolu Bölgesi kadar büyük bir alana sahiptir. Bu bölgede petrol yatakları, altın, elmas, uranyum, boksit, manganez gibi zengin doğal kaynaklar bulunuyor. Ayrıca, bölgenin geniş biyolojik çeşitliliği ve hidrografik havzaları da her iki ülkenin ekonomisine büyük etki ediyor. Ekim ayında yapılan bir keşif, Guyana’nın rezerv miktarını artırarak bölgeye yönelik ilgiyi daha da artırdı.
Esequibo bölgesi anlaşmazlığı, Guyana'nın bağımsızlığını kazanmadan önce, 1899 tarihli sınır tahkim kararı ile başlamıştır. Bu karar, Esequibo Nehri'nin batısını Guyana'nın sınırı olarak belirlemiş, ancak Venezuela bu sınırı tanımayarak anlaşmazlığa neden olmuştur. Hollanda'nın Büyük Britanya'ya, şu anki Guyana ve Surinam'ın haklarını verdiği sömürge dönemlerinde bu anlaşmazlık kökenlerini bulur. 1841'de Venezuela, bu topraklar için İngiltere'ye resmi bir iddia ortaya koydu. 1899 Paris Tahkimi'nde bölge Büyük Britanya'ya verilirken, Venezuela bu kararı reddetti ve bölgeyi kendisinin olarak iddia etti. 1966'da Venezuela ve İngiltere, anlaşmazlığı çözmek için Cenevre Anlaşması'nı imzaladılar.
Bölgenin Önemi ve Gelecek Beklentileri
840 bin nüfuslu Guyana, Amerika Kıtası'nın en küçük ülkelerinden biri olarak kabul edilir. Ülkenin yaklaşık %80'i yağmur ormanlarından oluşur. Esequibo bölgesi anlaşmazlığının çözümü, bölgesel istikrar ve uluslararası ilişkiler açısından önemli bir adım olacaktır. Her iki ülke de bu stratejik ve kaynak zengini bölge üzerinde egemenlik iddialarını sürdürmektedir, bu da gelecekte daha fazla uluslararası müdahale ve diplomatik çabaları gerektirebilir.