61 yıl süren Baas rejimi sona erdi ve ardında büyük yıkım bırakarak Beşar Esad ülkeden kaçtı. Suriye’nin ekonomik yapısı ciddi şekilde zarar gördü altyapı sanayi tesisleri ve devlet yapıları büyük tahribat aldı. Şu an için Suriye'nin pek çok bölgesinde yaşanan yağmalar ve kaos ülkenin yeniden inşası konusunda büyük bir belirsizlik yaratıyor. Ülkenin merkez bankasının dahi yağmalandığına dair iddialar ekonomik toparlanma sürecinin ne kadar zor olacağına dair kaygıları artırıyor.
Analist Değerlendirmeleri Nasıl?
Analistlerin değerlendirmelerine göre Suriye ekonomisinin toparlanması kolay olmayacak. İleriye dönük tahminlere göre, ülkenin yeniden inşası ve ekonomik canlanması en az on yıl sürebilir. Elbette siyasi ortamın daha stabil hale gelmesi ve dış yardımların devreye girmesiyle bu süreç hızlanabilir. Jusoor Studies Centre ekonomisti Khalid Al Terkawi, Suriye ekonomisinin sıfır noktasına gelmesi için yedi ila sekiz yıl sürecek bir çalışma gerektiğini belirtiyor. Ancak siyasi ortamda önemli bir iyileşme ve kurumsal istikrar sağlanabilirse Suriye’nin ekonomisi eski seviyesinin bile üzerine çıkabilecek potansiyele sahip olabilir.
Bu noktada, Suriye’nin geleceği yalnızca iç dinamiklere değil aynı zamanda uluslararası desteğe de bağlı olacak. Ekonomik canlanma dış ülkelerden gelecek yatırımlar ve yardımlarla hızlanabilir. Ancak bu desteklerin sürdürülebilirliği siyasi ortamın ne kadar istikrarlı olacağına ve halkın ne kadar güven duyabileceğine bağlı. Suriye’nin içinde bulunduğu zor durum, halkın yaşam koşullarını her geçen gün daha da zorlaştırıyor ancak aynı zamanda dışarıdan gelen yardım ve destek ile büyük bir toparlanma şansı da bulunuyor.
Toplanma Sürecindeki Her Adım Önemli
Toparlanma sürecinde yaşanacak her adım Suriyelilerin yaşam kalitesini artırma ve onları eskiye oranla daha güçlü bir ekonomiye kavuşturma yönünde önemli olacak. Ancak bu süreç zaman alacak ve halkın sabır göstererek bu zorlu yolculuğa dayanması gerekecek. Suriye’nin yeniden doğuşu yalnızca ekonomik değil aynı zamanda toplumsal kültürel ve siyasi bir iyileşme süreci olacak.
Suriye uzun yıllardır süren iç savaşın etkisiyle büyük bir ekonomik çöküş yaşadı. 2011 öncesinde ülkenin ekonomisi hızla büyürken bu büyüme savaşla birlikte yerini dramatik bir daralmaya bıraktı. Dünya Bankası'nın verilerine göre 2021 yılında Suriye'nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 2010 yılına kıyasla %54 oranında azalmış durumda. Bu büyük düşüş ülkenin mevcut ekonomik yapısının ne kadar zorlu bir noktada olduğunu gösteriyor.
Suriye’nin içinde bulunduğu bu zor durumu büyük ölçüde illegal ekonomi ve uyuşturucu ticaretiyle ayakta kalması sağlıyor. Uluslararası raporlar Suriye’nin ürettiği uyuşturucunun yıllık değerinin 1.9 milyar ila 5.6 milyar dolar arasında değiştiğini belirtiyor. Bu rakamlar Suriye'nin savaş sonrası dönemdeki ekonomik hayatta kalma mücadelesinin büyük ölçüde yasa dışı faaliyetlere dayandığını gözler önüne seriyor.