Yanlış beyan, konut sahiplerine pahalıya patlıyor

Konutunu satın aldığı tarihin üzerinden 5 yıl geçmeden elden çıkaranlar, daha az Gayrimenkul Değer Artış Kazancı Vergisi ödeyebilmek için, evinin bedelini tapuda daha düşük göstermeye yönelebiliyor. Kısa vadede kâr elde etmek için yapılan yanlış beyanlar, konut sahiplerine %900 daha fazla vergi çıkarıyor. 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 80. maddesine göre, miras ve bağış yolu dışında sahip olduğu evini satın aldığı tarihin üzerinden 5 yıl geçmeden elden çıkaranların Gayrimenkul Değer Artış Kazancı Vergisi ödemesi gerekiyor. Daha az vergi ödemek için evinin satış değerini tapuda yanlış beyan edenler, yüksek vergilerle karşı karşıya kalabiliyor. Tapuda usulsüz beyanda bulunanları, ödenmeyen eksik tutarların yanı sıra, yüklü miktardaki para cezaları bekliyor.

Kredi ve sigorta karşılaştırma platformu Hesapkurdu.com’un İçerik Müdürü İbrahim Çolak, gayrimenkulün satış bedelinin düşük gösterilmesinin hem konut sahipleri hem de potansiyel alıcılar için risk oluşturduğunu belirterek, “Gayrimenkul Değer Artış Kazancı Vergisi’ni düşürmek için yanlış beyanda bulunanlar, tespit edildiğinde eksik vergileri ödemekle yükümlü tutulurken aynı zamanda yüklü miktarda cezayla da karşı karşıya kalıyor. Satış bedelinin eksik beyanı ve düşük tapu harcı ödenmesiyle bağlantılı cezalardan sonra tapuda daha doğru bedeller beyan edilmeye başlandı. Bu durum, evlerin tapuda görünen değerlerini yukarı çekti. Evini satın alırken değerini düşük gösterenler, 5 yıl geçmeden evlerini sattıklarında gerçek değeri gösterince, aradaki alım ve satım farkından dolayı fazla kâr elde etmiş gibi görünüyor. Ancak bu yüksek kârdan dolayı ödenen vergi tutarları da katlanıyor. Potansiyel alıcılar ise ileride evini satmak istediğinde daha yüksek gelir vergisi ödemek zorunda kalabiliyor” dedi.

%900 daha fazla vergi

Yanlış beyanda bulunarak satın alınan evin sonraki süreçte gerçek beyan üzerinden satışa çıkarılmasının konut sahiplerini 50 bin TL’yi aşan zarara sokabileceğini kaydeden İbrahim Çolak, “Ocak 2018'de 350 bin TL’ye satın aldığı evin değerini tapuda 200 bin TL olarak beyan eden bir konut sahibi, evini 4 yıl sonra Ocak 2022'de satışa çıkardığında, bu kez ulaştığı gerçek değer olan 900 bin TL’den beyanda bulunursa 53 bin TL Değer Artış Kazancı Vergisi ödemek zorunda kalabilir. Oysa konut satın alınırken gerçek bedel 350 bin TL olarak beyan edilseydi, yalnızca 6 bin TL tapu harcı ödemesi yapılacaktı. Aradaki fark neredeyse %900’ü buluyor. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için mutlaka konut alım bedeli üzerinden tapu harcı beyanında bulunmak gerekiyor” dedi. 

Ödemeler 2023’te 2 taksitle yapılacak

Bu yıl içinde satışı yapılan gayrimenkuller için 31 Mart 2023 tarihine kadar beyanname verilmesi gerektiğini belirten Hesapkurdu.com İçerik Yöneticisi İbrahim Çolak, ”Konut sahipleri Gelir İdaresi Başkanlığı’na verdikleri beyanname sonucunda ödemelerini 2023’ün Mart ve Temmuz aylarında 2 eşit taksitle yapabilecek. Gayrimenkul Değer Artış Kazancı Vergisi’nin belirlenmesinde gerçek kazanç dikkate alınıyor. Enflasyona göre düzenlenen evin alış ile satış değeri arasındaki farkın hesaplanmasıyla enflasyondan bağımsız elde edilen gerçek kazanç bulunuyor. Bu kazançtan her yıl açıklanan istisna tutar, alım sırasında ödenen tapu harcı ve kullanıldıysa konut kredisinin satışa kadar ödenen faizlerinin toplamı düşülüyor. Böylece "vergiye tabi tutar" bulunuyor. Bu tutara vergi dilimleri uygulanıyor. Ödeme, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesi üzerinden ya da vergi dairelerinden yapılabiliyor” diye belirtti.