07-11 haftası ekonomik gelişmeler

Bu hafta küresel piyasaların odağında Avrupa Merkez Bankası faiz kararı, Brexit süreci, aşı gelişmeleri ve aşıya dair gelişmelerin piyasadaki fiyatlamaları ön plana çıktı. Yurt içi piyasalarda ise işsizlik ve cari işlemler dengesi verileri ile AB ve ABD’nin Türkiye’ye yaptırım uygulamayı planlamalarına yönelik haber akışı ön plana çıktı. Avrupa Merkez Bankası beklentilere paralel faizlerde değişikliğe gitmezken, pandemi alım programını 500 milyar euro artışla 1,85 trilyon euroya yükseltti ve pandemi alım programının Mart 2022 tarihine kadar devam etmesine karar verdi. TÜİK verilerine göre İşsizlik oranı 1,1 puanlık azalış ile %12,7 seviyesinde gerçekleşirken tarım dışı işsizlik oranı 1,5 puanlık azalış ile %14,9 oldu. TCMB’nin ödemeler dengesi istatistiklerine göre ekim ayında, cari açık 273 milyon dolar olurken on iki aylık cari işlemler açığı 33.795 milyon dolara yükseldi. Hazine nakit dengesi, kasım ayında 12 milyar 549 milyon lira fazla verdi. BDDK'nın yayımladığı duyuruya göre 100 bin dolar üzeri döviz ve 100 gram üzeri altın işlemlerinde uygulanan bir iş günü süreli valör uygulamasını kaldırdı. Bu hafta gerçekleşen AB Liderler Zirvesi’nde Türkiye’ye ek yaptırım uygulanması konusunda fikir birliği sağlandı ve Doğu Akdeniz’de sondaj faaliyetlerine katılanların yaptırım listesine eklenmesine karar verildi. ABD dışişleri bakanı Pompeo, Türkiye’ye S-400 hava savunma sistemi aldığı için yaptırım uygulanmasını öngören tedbir paketini Trump’ın imzaladığını duyurdu. Haftaya negatif başlayan ve hafta içinde karışık bir seyir izlemesine rağmen 1.371 ile rekor tazeleyen BİST100 Endeksi, haftayı %2,99 kazançla 1.370,7 puandan tamamladı. AB ve ABD’nin yaptırım kararlarının ardından Türkiye'nin 5 yıllık CDS primi, 28 Ekim'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı ve Dolar/TL 8,03 seviyelerine kadar yükseldi. Dolar, gelişen ülke para birimlerine karşı düşüşünü sürdürdü ve hafta içinde dolar endeksi 90,62 seviyesine kadar geriledi. Bunun akabinde Euro/Dolar paritesi 1,2166 seviyesine yükseldi. Aşı gelişmeleri ve teşvik paketi haberleriyle fiyatlanan ons altın 1.822-1.875 dolar bandında, gram altın ise 459-473 TL bandında işlem gördü. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı haftaya 354,2 seviyesinden başlarken hafta sonuna doğru 400 sınırını test etti. 27 Kasım - 4 Aralık haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 22,9 milyon dolar hisse senedi satarken 91,4 milyon dolar repo dahil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) aldı. Aynı dönemde yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 2.241 milyon dolar artarak 146.248 milyon dolarla ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 995 milyon dolar artarak 84.966 milyon dolarla rekor kırdı.

Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…

11,41x olan BİST100 cari F/K çarpanı 9,4x olan 5 yıllık ortalamasına göre %21,9 primli. Türkiye özelinde 2018 ve 2019 yılında artan piyasa volatilitesinin azalmasıyla Borsa İstanbul son dönemde önemli bir ralli yaparak rekor tazelemesine rağmen koronavirüs ve petrol fiyatlarındaki hareketler nedeniyle uluslararası endekslere paralel şekilde 2017 yılından beri en düşük seviyelerini de gördü. Mevcut çarpandaki primin yanında önümüzdeki dönem için belirsizliklerin artıyor olması BİST için aşağı yönlü riskleri artırabilir.

2019’da tamamı ikinci yarıda olmak üzere toplam 1.200 baz puan indirime giderek politika faizini %12,00 seviyesine indiren TCMB, 2020’deki ilk 5 toplantısında 375 baz puan indirimle haftalık repo faizini %8,25’e çekti. 24 Eylül’de son iki yıldaki ilk faiz artırımını gerçekleştirdi ve politika faizini 200 baz puan artışla %10,25’e çekti. 22 Ekim’deki toplantısında ise haftalık repo faizini %10,25 seviyesinde sabit bıraktı. Naci Ağbal göreve geldikten sonra yapılan 19 Kasım toplantısında haftalık repo faizi 475 baz puan artışla %15,00’e yükseltildi.

Kasım ayında %2,30 artan TÜFE’nin TCMB beklenti anketine göre; Aralık ayında %0,74, Ocak ayında %1,28, 2020 yılı sonunda %12,47 ve 12 ay sonrasında %10,77 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2020 sonunda 7,89, 12 ay sonrasında ise 8,41 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2020 sonunda 30,9 milyar dolar, 2021 yılında ise 22,1 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2020 ve 2021’de sırasıyla -%0,6 ve %4,0 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %14,49, 3 ay sonrasında %14,67, 6 ay sonrasında %13,98 ve 12 ay sonrasında ise %12,29 olması beklenmektedir. Hali hazırda %14,69 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %12,65 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.