5G Lisans İhalesi, Sanal Mobil Şebeke Hizmeti (SMŞH) Veren İşletmeciler İçin Fırsata Dönüştürülmeli!

TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci: “SMŞH pazarı 2009 yılından bu yana istenen seviyede gelişemedi. Gerek politika yapıcıların bu alanı sahiplenmemesi gerekse mobil şebeke hizmet sağlayıcılarının tutumu pazarın gelişimini engelledi. Oysa serbest rekabet koşullarının tesis edildiği ve pazarda farklı ölçeklerde şirketlerin faaliyet göstermeleri sektörü canlandıracak. Yenilikçi ve yaratıcı fikirlerin ortaya çıkmasını sağlayacak.

TELKODER olarak 5G lisans ihalesinin SMŞH veren işletmecilerimizin fayda elde edebilecekleri bir fırsata dönüştürülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü bu işletmeciler günün sonunda vatandaşlarımızın uygun fiyatlı ve kaliteli haberleşme hizmeti almasını sağlıyor. Serbestleşmenin ve çeşitliliğin olduğu her alanda tüketiciye fayda sağlayan fırsatların ortaya çıktığını biliyoruz. SMŞH işletmecileri mobil haberleşme pazarını daha da canlandıracak.” diyor.

TELKODER’in gerek dünya mobil pazarında yaşanan birleşme ve devralma süreçlerinde düzenleyici otoritelerin benimsediği yaklaşımlar gerekse ülkemizdeki mevcut düzenlemeleri dikkate alarak; 5G Lisans ihalesi süreçlerinde SMŞH veren işletmecilerin pazara girişine yönelik ön koşulların gözetilmesi ve pazara giriş engellerin kaldırılmasına ilişkin önerileri ise şöyle;

Toptan ücretler üzerinden çifte “Hazine Payı” ödenmesi sorununun çözümü bir yasa değişikliği ile sağlanmalıdır.
5G lisans ihalesi süreci, SMŞH veren işletmeciler için de pazardaki rekabetin tesisine katkı sağlayacak bir fırsata dönüştürülmelidir.
SMŞH İşletmecilerine kapasite ayrılması 5G lisansının bir ön koşulu olmalıdır.
SMŞH işletmecilerini ağırlama konusundaki gönüllülük, 5G lisans sahibi olabilmeyi kolaylaştırmalıdır.
Özellikle belirli sayıda “Tam SMŞH” modeline karşılık SMŞH veren işletmeciyi ağırlama yükümlülüğü getirilmelidir.
SMŞH veren işletmecilerin, dünya örneklerinde olduğu gibi, frekans sahibi olmalarına da imkân verilmelidir.
“Teknoloji bağımsız” bir yaklaşım izlenmeli ve mobil şebeke işletmecilerinin sunmakta olduğu tüm hizmetler SMŞH veren işletmecilere de açılmalıdır.
SMŞH kapsamında, her üç mobil şebeke işletmecisi EPG ilan edilmeli, erişim ve arabağlantı sağlama yükümlülüğü ile Referans Erişim ve Arabağlantı Teklifi Hazırlama ve Yayımlama yükümlülüğü getirilmelidir.
SMŞH’nin genel çerçevesi Referans Arabağlantı/Erişim Sözleşmeleri ile çizilmeli, veri/ses ücretlerinin standart bir hal alması sağlanmalıdır.
Bu referans erişim teklifleri, muğlak süreç ve keyfî ücretlerin belirlendiği teklifler olmamalı, SMŞH verecek işletmecilerinin hizmet sunumuna yönelik kolaylıklar içermelidir.
Teminat tutarları mobil şebeke işletmecilerine bırakılabilir. Ancak mobil şebeke işletmecilerinin, yüksek teminat isteyerek, gerçekten bu işi yapmak isteyen SMŞH işletmecilerinin önünün kapatılmaması gerekmektedir.
Toptan hizmetin bedelinin belirlenmesine yönelik genel yaklaşım, “Tam SMŞH” modelinde “maliyet artı (Cost Plus)”, diğer SMŞH modellerinde ise “perakende eksi (Retail Minus)” yönteminin benimsenmesi yönünde olmalıdır (Şekil-3).
Mobil şebeke işletmecinin de referans tarifelerin altında perakende fiyatlandırma yapmaması sağlanmalıdır.
Mobil Arama Kartı için kullanılabilen erişim numarası (812 ön kodlu) üzerindeki sınırlama kaldırılarak coğrafi, nomadik veya mobil numaraların kullanılması sağlanmalıdır.
Sabit Telefon Hizmeti (STH) sunan işletmecilere sabit şebekelere ilaveten mobil internet bağlantısı kullanılarak mobil şebekelerden de çağrı başlatılmasına imkân verilmelidir.
İSS’lar mobil altyapılı IoT vb. hizmetleri veremedikleri için birçok ihaleye dâhil olamıyorlar. Bu nedenle, İSS’lara SMŞH yetkilendirmesi almada öncelik ve kolaylık tanınmalıdır.