BİST-100 2020 yılı hisse performansları

BİST-100 endeksi, 2019 yılındaki %25,4'lük yükselişin ardından, 2020 yılında da salgına rağmen %29,1 oranında değer kazanarak, yılı 1.476,7 seviyesinden kapatmış ve son on yılda ikinci defa iki yıl üst üste artış kaydetmiştir. Endeks 1.476,7 seviyesi ile TL bazlı en yüksek yılsonu seviyesine ulaşmıştır.

BİST ana alt sektörlere baktığımızda, genel olarak birbirleriyle yaklaşık aynı trendi izleyen alt endekslerin 2020 yılında ilk defa çok sert bir şekilde ayrıştığı görülmektedir. BİST Sınai 2020 yılında %68,2 oranında değer kazanırken, BİST-Banka endeksi ise son aylardaki görece iyi performansa karşın yılı %2,7 oranında düşüşle kapatmıştır. Bu durum hem BİST-100'ün yıllık artışının görece düşük kalmasına hem de Bankaların BİST-30'daki ağırlığına bağlı olarak BİST-30 ile BİST-100 arasındaki farkın ilk defa bu kadar yüksek seviyede açılmasına neden olmuştur. BİST-30 2020 yılını %17,8 artışla BİST-100'ün artışının 11,3 puan altında kapatmıştır. BİST-100'de BİST-30'un dışındaki şirketlerin çok daha yüksek performans sergilemesi de bunda etken olmuştur. 2020 yılında BİST-Hizmet endeksi de yılı %36,6 oranında artış ile kapatmıştır.

BİST Endeks Getirileri %

Kaynak: Borsa İstanbul, Ziraat Yatırım

Genel olarak bankaların betaları, diğer bir deyişle piyasalara karşı duyarlılığı yüksek olduğundan BİST-100'ün arttığı dönemlerde BİST-100'ün üzerinde bir artış kaydederken, BİST-100'ün düştüğü dönemlerde ise daha hızlı gerilemektedir. Ancak 2020 yılında bu durumun tam tersi gerçekleşmiş ve BİST100 %29,1 oranında artarken, BİST Banka endeksi ise %2,7 oranında gerilemiştir. Diğer taraftan aynı dönemde BİST Sınai endeksi ise %68,2 oranında değer kazanmıştır. Sanayi hisselerinin olumlu seyri ve yerlilerin ciddi ilgisiyle birlikte görece küçük şirketlerin büyük şirketlere nazaran daha iyi performans kaydetmeleri ve bankaların uluslararası yatırımcı satışlarından yabancı payı daha yüksek olduğu için çok daha fazla etkilenmeleri, bunda önemli etkenler olmuştur.

Buna bağlı olarak da BİST Banka/BİST Sınai oranında ciddi zayıflama kaydedilmiş ve 2018'deki 1,12'lik en düşük yılsonu kapanışının da altına 2020 yılında 0,67 seviyesine gerilemiştir.

BİST-Hizmet endeksi 2020 yılında BİST-100'e göre görece %5,8 oranında daha iyi getiri elde ederken, BİST Sınai endeksinin ise oldukça gerisinde kalmıştır. Bunda özellikle salgın nedeniyle BİST Ulaştırma endeksinin %2,7 oranında değer kaybetmesi ile BİST-İletişim endeksinin %16,4 ile görece zayıf performans sergilemesi etkili olmuştur. 2020 yılında Türk Hava Yolları ve Pegasus sırasıyla %10,7 ve %13,7 oranlarında değer kaybetmişlerdir.

BIST-100 endeksi dolar bazında MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ) ve MSCI Gelişmiş Ülkelere (GÜ) göre 2020 yılında 2019 yılının ardından yine görece kötü bir performans sergilemiştir. 2020 yılında BİST-100 dolar bazında sadece %4,4 oranında değer kazanırken, MSCI GOÜ %15,9 ve MSCI GÜ %14,1 oranında değer kazanmıştır. Ayrıca 2020 yılında 2019 yılına nazaran BİST-100 ile MSCI GÖÜ arasındaki artış farkı da genişlemiştir. 2019 yılında BİST-100 dolar bazında, %11 oranında değer kazanırken, MSCI GOÜ %15,4 ve MSCI GÜ %25,2 oranında değer kazanmıştı.

BİST-100, MSCI GOÜ ve MSCI GÜ Endeks Getirileri %

Kaynak: Bloomberg, Ziraat Yatırım
Not: BİST-100 için TCMB dolar alış kuru kullanılmıştır.

BİST-100'ü oluşturan hisse senetlerine baktığımızda, 100 hisse senedinden 90'ı 2020 yılında değer kazanırken, diğerlerinin ise değer kaybettiği görülmektedir. Değer kaybeden 10 hisseden MAVİ dışında tamamı BİST-30'da yer alan şirketlerden oluşmaktadır. BİST-100'e göre göreceli olarak değer kazanan şirket sayısı ise 2020 yılında 73 adet olmuştur.

BİST100'de 2019 yılında en yüksek getiri sağlayan ilk 15 hisse arasında yer alan Gübre Fabrikaları ve Deva Holding,  2020 yılında da en yüksek getiri sağlayan hisseler arasında yer alan hisseler olmuştur. Diğer taraftan 2019 yılında en iyi performans sergileyen hisseler arasında yer alan Pegasus ise 2020 yılında en düşük performans sergileyen hisseler arasında yer almıştır. 

BİST-100'e göre göreceli olarak en çok değer kazanan ilk beş hisse ARD Bilişim, Gübre Fabrikaları, Kartonsan, İş Yatırım Menkul Değerler ve Türk Traktör olmuştur. Diğer taraftan, BİST-100'e göre göreceli olarak en kötü performans sergileyen ilk beş hisse, TAV Havalimanları, Tüpraş, Akbank, Vakıflar bankası ve Pegasus olmuştur. Havacılık ve bankacılık hisseleri 2020 yılında en kötü performans sergileyen hisseler arasında yer almışlardır. En kötü performans sergileyen ilk 15 hisse arasında 5 büyük banka yer almaktadır. 

BİST-30'da Yer Alan Hisselerin BİST-100'e Göre Göreceli Getirilerinin Dağılımı

Kaynak: Borsa İstanbul, Ziraat Yatırım

BİST-30 endeksinde yer alan şirketlere bakıldığında, 2020 yılında endekste yer alan hisselerin sadece 15 tanesinin BİST-100'e göre daha iyi bir performans gösterdiği görülmektedir. BİST-30 endeksinde BİST-100'e göre en iyi performans gösteren ilk 5 hisse; Gübre Fabrikaları, Kardemir D, Migros, Aselsan ve Doğan Holding olurken, Doğan Holding 2018 ve 2019 yılının ardından bu yıl da BİST-30'da ilk beşe girmeyi başarmıştır. BİST-30'da BİST100'e göre görece iyi performans sergileyen hisselerden sadece Gübre Fabrikaları BİST100 en iyi ilk 15 arasında yer almıştır. Diğer bir deyişle BİST-30 dışı hisseler BİST-100'e göre daha iyi performans sergilemiştir. 

BİST-30 endeksinde yer alan hisseler arasında 2020 yılında en kötü performansı kaydeden beş hisse; TAV Havalimanları, Tüpraş, Akbank, Vakıfbank ve Pegasus olmuştur. Bu hisselerin tamamı aynı zamanda BİST-100'de de en kötü performans sergileyen ilk beş hisse arasında yer almıştır.  

2020 yılının BİST-30'da yer alan tüm havacılık ve telekomünikasyon şirketleri 2020 yılında BİST100'e göre görece zayıf performans sergilerken, BİST-30 endeksinde yer alan 7 bankadan TSKB hariç tamamı BİST-100'e göre görece zayıf performans kaydetmiştir.   

BİST-30 yer alan perakende (BIMAS, MGROS) ve demir çelik şirketlerinin (EREGL, KRDMD) tamamı ise BİST-100'e göre daha iyi bir performans kaydetmişlerdir.