Aliağa'ya Yeni Bir Zehirli Yük Gemisi Geliyor

İzmir'in Aliağa ilçesi, Nemrut Körfezi'nde bulunan yaklaşık 380 bin metrekarelik bir alanda 22 adet gemi söküm tesisine ev sahipliği yapıyor. Bu tesisler, dünyanın dört bir yanından gelen ve çoğu zaman tehlikeli atıklar içeren gemileri sökmek için kullanılıyor. Bu durum, halk sağlığı ve çevre üzerinde ciddi endişeler yaratıyor. Son olarak, Fransız şirketi Orange'a ait 'Raymond Croze' adlı kablo döşeme gemisi, söküm işlemleri için Aliağa'ya doğru yola çıktı.

Gemi Söküm Sürecindeki Tehlikeler ve Yetersizlikler

'Raymond Croze' gemisi, 'Sea Vanquish' adlı römorkörle 18 Aralık tarihinde Toulon Limanı'ndan hareket etti ve 27-28 Aralık tarihlerinde Aliağa'ya ulaşması bekleniyor. Geminin tehlikeli madde envanteri raporunda, 50 ile 100 ton arasında asbest içerdiği belirtiliyor. Ancak, geminin Tehlikeli Madde Envanteri'nde (IHM) boya numunesinin bulunmadığı ve gemide 5 bin metrekareden fazla alanda asbestli boya olduğu ifade ediliyor. Geminin, Aliağa'daki Anadolu Gemi Söküm (AGS) Tesisi'nde söküleceği iddia ediliyor.

Sivil Toplum Kuruluşu (STK) Gemi Söküm Platformu, yakın zamanda bir rapor yayınladı. Bu raporda, Aliağa'daki gemi söküm tesislerinde yaşanan işçi sorunları ve çevre kirliliği konularına değiniliyor. Raporda, Aliağa'daki asbest söküm faaliyetlerinin kapasite eksikliği, asbest miktarlarının yanlış beyan edilmesi ve tutarsız numune alma pratikleri gibi birçok yönden yetersiz olduğu belirtiliyor. Ayrıca, eğitimsiz işçilerin asbest sökümünde çalıştırılmasının devam ettiği ve bertaraf prosedürlerinin mevzuatla uyumlu olmadığı vurgulanıyor. Raporda, bu sorunların çözümü için şeffaflık, yerel düzeyde sıkı denetim ve AB ile kamu kurumları arasındaki iş birliğinin gerekliliği vurgulanıyor.

Geçen yıl, Brezilya donanmasına ait NAe São Paulo adlı savaş gemisinin Aliağa'ya getirilerek sökülmesi planlanıyordu. Ancak, İzmir'deki çevre, demokratik kitle ve meslek örgütleri, siyasi partiler ve belediyeler, geminin sökümüne karşı çeşitli eylemler düzenledi. Bu eylemler sonucunda hükümet, geminin Türk kara sularına girmesine izin vermeme kararı aldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, tehlikeli envanter raporu talebine yanıt verilmediğini açıklayarak, şartlı söküm izninin iptal edildiğini duyurdu.

Bu durum, Aliağa'daki gemi söküm endüstrisinin hem çevresel hem de işçi sağlığı açısından ciddi riskler barındırdığını gösteriyor. Gemi söküm sürecindeki yetersizlikler ve tehlikeler, ilgili tarafların dikkatli ve sorumlu hareket etmelerini gerektiriyor. Bu sektördeki uygulamaların, hem yerel hem de uluslararası düzeyde daha sıkı denetlenmesi ve düzenlenmesi gerekmekte.