Türkiye: Sanayi üretiminde dönemsel yavaşlama, yıllıkta güçlü baz etkisi

Türkiye’de Nisan ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 66 artarken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre yüzde 0,9 oranında azalma göstermiştir. Arındırılmamış verilere göre ise, sanayi üretiminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65,2 oranında artış gerçekleşmiştir. Bizim tahminimiz Mart ayında sanayi üretiminin arındırılmış verilerle yıllık bazda yüzde 61,1 artması, aylık bazda yüzde 0,5 daralması yönündeydi.

Nisan’da sanayi üretiminde aylık bazda gerilemede PMI verilerinde de görülen dönemsel yavaşlama eğilimi ve kısıtlamalar etkili olmuştur. Yıllık bazda bu verilerde yaşanan ivmeli artışta ise oldukça yüklü bir baz yılından gelen karşılaştırmanın etkilerini görmekteyiz. Geçen yılın aynı döneminde Covid-19 salgınının ekonomi üzerindeki en sert daralma etkilerinin görülmesi nedeniyle, düşük baz yıllık verilerdeki ivmeli artış şeklinde yansıma göstermektedir. Ancak 1Ç21 döneminden sonraki moment, sanayinin öncü göstergelerinin de işaret ettiği üzere dönemsel yavaşlamaya işaret etmektedir. Nisan ayı PMI verilerinin halen büyüme noktasında kaldığı bir dönemdi, ancak Mayıs itibariyle (kapanmanın da etkisiyle) 1 yıl aradan sonra daralma bölgesine gerileme gördük.

Detaylara baktığımızda; madencilik ve taş ocakçılığı aylık bazda yüzde 4,1 daralırken, yıllık bazda yüzde 25,5 artış göstermiştir. İmalat sanayiinde aylık bazda yüzde 0,7 daralma görülürken, yıllık bazda ise yüzde 72,3’lük büyüme gerçekleşmiştir. Elektrik, gaz, buhar grubunda ise aylık bazda yüzde 1,3 daralma görülmüş, yıllık bazda ise büyüme yüzde 26,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Aylık bazda sermaye malı yüzde 2,1, enerji yüzde 0,4 oranında artmıştır. Ara malı yüzde 2,1, dayanıksız tüketim malı yüzde 1,9 ve dayanıklı tüketim malı yüzde 0,4 oranında daralmıştır. İlgili kalemlerdeki yıllık değişimlere bakıldığında ise; dayanıklı tüketim malı yüzde 126,3, sermaye malı yüzde 104,6, ara malı yüzde 65,8, dayanıksız tüketim malı yüzde 53,9 ve enerji yüzde 26,3 artmıştır. 

Sanayi üretim endeksi (Yıllık)… Kaynak: TÜİK, Bloomberg

Nisan’da sermaye malındaki aylık bazdaki yüzde 2,1’lik artışın üretimde yer alan makine, alet, bina, bilgisayar gibi ekipmanlara yatırımı yansıtması açısından pozitif olduğunu söylemekle birlikte, dayanıklı mal ve ara malı üretiminde sanayinin dönemsel yavaşlamasının yansımalarını görüyoruz. Nisan ayında yüksek teknoloji üretiminde yaşanan %12,5 oranındaki artışta ise teknoloji inovasyon yatırımı ve üretimde teknolojik ilerleme ile otomasyon yöntemlerinin artması anlamında olumlu değerlendirilebilecek bir ayrıntı olarak öne çıkarabiliriz. Ancak üretimde otomasyon ağırlığının artması, firmaların maliyet optimizasyonu safhasında olduğu salgın dönemi dinamiklerinde istihdam açısından olumlu bir yansıma yaratmayabilir.

Tam kapanmanın yaşandığı Mayıs’ta sanayi üretiminin önceki aya göre PMI verilerinin de gösterdiği üzere yavaşlama etkisinin genel iş kolları itibariyle görülmeye devam edileceğini, normalleşme adımının atıldığı Haziran’da ise sektörel normalleşmelerinin etkilerinin yansımalarının görüleceğini düşünüyoruz. 1Ç21’de görülen %7’lik büyüme ve 2Ç21 için beklediğimiz güçlü çift hane büyümenin, 2021 yıllık büyüme oranını yukarı çekmesini beklemekle birlikte; 3Ç21 ve 4Ç21 açısından enflasyon başta olmak üzere makro başlıklardaki dengelerin aşağı yönlü risk oluşturması yönündeki çekincemizi koruyoruz. 2021 yılında büyümenin %5,8 seviyesinde gerçekleşebileceğini düşünüyoruz.

Sanayi üretim endeksi değişim oranları (%), Nisan 2021 Kaynak: TÜİK

Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı

Türkiye’de nisan ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 66 artarken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre yüzde 0,9 oranında azalma gösterdi.